Το 2013 κατά γενική ομολογία είναι το έτος που θα προδιαγράψει το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Είναι το έτος που θα φανεί αν τελικά η χώρα βγαίνει από το βαθύ τούνελ της ύφεσης και εμφανίσει αμυδρά τα πρώτα δείγματα ανάκαμψης προς το τέλος του έτους.
Το 2013 κατά μια άποψη θα αποτελέσει το σωτήριο έτος για την Ελληνική Οικονομία και Κοινωνία. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει μέσα από κοινωνικούς αυτοματισμούς και πολύ περισσότερο χωρίς σχέδιο και συλλογικές πρωτοβουλίες.
Το 2013 όμως θα είναι και έτος περισσυλογής και αναστοχασμού, από το επίπεδο το ατομικό στο συλλογικό, ιδιαίτερα για την τοπική οικονομία και κοινωνία.
Οι στρατηγικοί τομείς της τοπικής οικονομίας, χωρίς να κομίζουμε γλαύκας, είναι γνωστό ότι είναι η Γεωργία – Τουρισμός.
Επί σειρά ετών τονίζεται η τεράστια οικονομική και κοινωνική σημασία της οργανικής σχέσης μεταξύ των δύο τομέων. Αν κάθε 1,00€ εκροή από τη περιφερειακή τουριστική αγορά για αγαθά ειδών διατροφής, καλυπτώταν από τοπικές παραγωγές, θα είχε πολλαπλασια αποτελέσματα, τουλάχιστον άλλα 3,00€ στη παραγωγή και την απασχόληση και θα αυξανόταν κατά πολύ ο περιφερειακός πλούτος αφού ένα μέρος του δεν θα χανόταν.
Είναι γεγονός, ότι σήμερα την γεωργική παραγωγή της Κρήτης την διακρίνουν οι μονοκαλλιέργειες, σε σχέση με το παρελθόν, τόσο στη φυτική όσο και ζωϊκή παραγωγή.
Στη φυτική παραγωγή κυριαρχεί η ελαιοκαλλιέργεια και στη ζωϊκή η νομαδική αιγοπροβατοτροφία. Και οι δύο παραγωγές δημιουργούν προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον. Η μέν πρώτη γιατί υποβαθμίζει την βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα και το ιδιαίτερο φυσικό τοπίο της Κρήτης, η δε νομαδική αιγοπροβατοτροφία με την υπερβόσκηση και τους σταθερούς μη μετακινήσιμους πληθυσμούς, έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα την τεράστια υποβάθμιση σπάνιων οικοσυστημάτων μοναδικών στη Μεσσογειακή λεκάνη, όπως είναι του Ψηλορείτη, των Λευκών Ορέων, κλπ
Αυτές είναι πλευρές που προϋποθέτουν την παραγωγική ανασυγκρότητηση και την διαμόρφωση ένος νέου γεωργικού μοντέλου φιλικού στο περιβάλλον και που έχει στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι θέμα ένος ξεχωριστού άρθρου και που δεν θέτουμε στόχο στο παρόν άρθρο να ασχοληθούμε. Στο παρόν σκοπό έχουμε να ασχοληθούμε με μια ενδιάμεση στρατηγική για την ανάπτυξη που στόχο έχει την μεγιστοποίηση της απόδοσης των υφιστάμενων παραγωγών.
Η φετεινή ελαιοκομική περίοδος 2012 – 2013, εκτός της σημαντικής παραγωγής είχε και ένα άλλο παράγοντα θετικό για την διαμόρφωση της ανοδικής τιμής του ελαιολάδου που ήταν οι μικρές παραγωγές ελαιολάδου στην Ισπανία. Ηταν μια ανάσα στη βαθειά ύφεση της Ελληνικής Οικονομίας, που κανείς θα ανέμενε ότι θα αξιοποιόταν με αποδοτικότερο τρόπο, τόσο οικονομικά όσο και σε επίπεδο απασχόλησης, όταν μάλιστα η ανεργία μεταξύ των νέων στη Κρήτη με βάση τις στατιστικές είναι σε πόλυ υψηλά επίπεδα.
Ενας τρόπος θα μπορούσε να ήταν τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, μεταξύ τοπικών φορέων, επιχειρήσεων, ομάδων παραγωγών, που Θα απασχολούσαν εποχιακά μέρος των ανέργων που εμφανίζονται στις λίστες του ΟΑΕΔ ή σε ειδικές λίστες που μπορεί να καταρτίζονται από γραφείο ανέργων σε επίπεδο ΟΤΑ ή Περιφέρειας.
Αυτό το μοντέλο μπορεί να αξιοποιειθεί πολύ καλύτερα μελλοντικά στη τουριστική αγορά. Όταν μάλιστα τα μηνήματα για την νέα τουριστική περίοδο είναι πολύ αισιόδοξα.
Είναι όχι μόνο παράδοξο, αλλά εντελώς παράλογο να μιλάμε για ανεργία μεταξύ των νέων στη χωρα μας μεταξύ 18 και 25 χρονων, πάνω από 53% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού τους, και την ίδια στιγμή σχεδόν το 100% των εποχιακών απασχολούμενων στη ελαιοσυλλογή στη Κρήτη να είναι ξένοι εργάτες (Αλβανοί, Ασιάτες και Αφρικανοί).
Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, θα πρέπει να αποτελέσουν στο μέλλον τους θεσμούς εκείνους σε τοπικό επίπεδο που θα μπορεί να βοηθήσουν στο περιορισμό της ανεργίας και στη αμβλυνση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων αλλά και των ανέργων γενικότερα.
Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, σε συνδιασμό με άλλους βασικούς τοπικούς θεσμούς, όπως τα Τοπικά Σύμφωνα Ποιότητας και Συνεργασίας παραγωγών με ξενοδοχειακές επιχειρήσεις θα συνεργάζονται ώστε μια σειρα από παραδοσιακά προϊόντα ανά περιοχή, να δύνανται να αποκτήσουν brand name και να τυποποιούνται για να διατείθενται στη τουριστική αγορά των 3 εκατ. Τουριστών. Για παράδειγμα ένας στόχος που θα μπορούσε να τεθεί από όλες τις παραπάνω πρωτοβουλίες είναι η αγορά 1 λίτρο λάδι της Κρήτης για κάθε επισκέπτη της. Όπως επισης η προωθηση του συνόλου των προϊόντων της στη Τουριστική αγορά και η επέκταση της Κρητικής διατροφής και γαστρονομίας μέσω το Τοπικών Συμφώνων Ποιότητας. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος σύνδεσης και οργανικής σχέσης μεταξύ Γεωργίας – Τουρισμού.
Αυτό μπορεί να περιλάβει ποιοτικά και παραδοσιακά προϊόντα της Κρήτης εκτός από το λάδι, το θυμαρίσιο μέλι, τα αρωματικά φυτά (μαλοτήρα, κλπ), γραβιέρα, αλατσολιές και γενικά βρώσιμες ελιές, χυμοί από φρέσκα φρούτα, κηπευτικά, λικέρ, τσικουδιά, και ποιοτικά κρασιά.
Κάποιοι θα πρέπει επι τέλους να αντιληφθούν ότι ο συμψηφισμός εισροών – εκροών (Πίνακας Whasily Leontief input- output ή τομεακών αλληλεξαρτήσεων) έχει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη μιας περιφερειακής οικονομίας όπως είναι και αυτή της Κρήτης.
Το αλλό βασικό στοιχείο για μια περιφερειακή οικονομία είναι η διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης της για την επόμενη δεκαετία. Τα εργαλεία περιφερειακού σχεδιασμού, μετά την θέσπιση της αιρετής περιφερειακής αυτοδιοίκησης, είναι δυνατά. Ας κάνουμε το αυτονόητο (εφαρμογή της αποκέντρωσης στη πράξη), αυτό που γίνεται σε όλες τις περιφέρειες στη Ε.Ε.
Αρτεμάκης Μιχάλης, Οικονομολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου