Υπό την σκιά του κακού εαυτού μας, πλευρές των μύθων και της πραγματικότητας

Από την αρχή αυτό το κείμενο ήθελα να το γράψω με διάθεση χιουμοριστική και αυτοσαρκασμού. Υφολογικά  είχα δεχτεί ισχυρές επιρροές από το βιβλίο του Φ. Γεωργελέ «Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα», εκδόσεις Μεταίχμιο  που μόλις είχα τελειώσει το διάβασμα του. Πρόθεση του κειμένου είναι η διερεύνηση του πρόσφατου παρελθόντος και των διεργασιών που συντελούνται. Η συγκλονιστικότερη αλλαγή της κρίσης είναι η συντόμευση του πολιτικού χρόνου, πρωτόγνωρη για την χώρα, μετά από 40 σχεδόν χρόνια σταθερού μεταπολιτευτικού βίου. Ασφαλώς η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος, είναι η σημαντικότερη αλλαγή της κρίσης, και αναδεικνύει ότι η κρίση όχι μόνο δεν είναι οικονομική, αλλά είναι βαθιά πολιτική και κοινωνική. Οι αιτίες μπορεί να αναζητηθούν στη σφαίρα της οικονομίας. Όμως ήταν αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων   τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας. Δεν ξέρω αν τα καταφέρω να ανταποκριθώ στους στόχους μου.

Α’ ΜΕΡΟΣ : η άνοδος και η πτώση του «κοπανιστού αέρα»

Ένα ερώτημα που με βασάνιζε ασταμάτητα από την αρχή της κρίσης είναι το παρακάτω:

Μια κοινωνία, ένα πολιτικό σύστημα, ένα κράτος, μπορεί συνεχώς να αναψηλαφεί το πολύ πρόσφατο παρελθόν και να αναπολεί το πόσο ωραία περνούσαμε εκείνες τις μέρες, και να μην θέλει να αποδεχτεί την νέα πραγματικότητα; Θα μου πείτε οι αλλαγές απαιτούν χρόνο και ο χρόνος είναι αυτός που γιατρεύει τις πληγές.  Ήταν πραγματικά μέρες που οι τράπεζες σε κυνηγούσαν να γευτείς τα διάφορα προϊόντα τους: εορτοδάνεια, δάνεια για διακοπές, δάνεια για αυτοκίνητο, για πρώτη κατοικία, για δεύτερη εξοχική, για τρίτη τουριστική κ.ο.κ, δάνεια για επιχειρήσεις όλων των ειδών, δάνεια για να αγοράζεις παράγωγα και φούσκες στην παγκοσμιοποιημένη χρηματιστηριακή αγορά, μέσω της τράπεζας σου, συμμετέχοντας και εσύ στο καπιταλισμό του καζίνου. «Όρε μανούλα μου δόξες!!!» όπως, θα έλεγε και ο καραγκιόζης, ο λαϊκός εθνικός μας ήρωας.

Πως γινόταν όλα αυτά; Επειδή  ήσουν και εσύ μέλος της ισχυρής οικογένειας του Ευρώ, και μπορούσες να το παίζεις «αμερικανός» στις αναδυόμενες αγορές με το ισχυρό Ευρώ σου. Θυμάστε πόσων καρατίων βάρος μεγαλοσύνης σήκωναν οι Ελληναράδες Τουρίστες στις υπανάπτυκτες αγορές της Τουρκιάς, της Βουλγαρίας, κλπ, τα πρώτα χρόνια που πήραν στα χέρια τους το μαγικό ευρώ; Ήταν σαν να είχαμε πιάσει τον ουρανό από την άκρη και νομίζαμε ότι ήδη είχαμε γίνει οι επικυρίαρχοι αν όχι όλου του πλανήτη, σίγουρα όμως των Βαλκανίων και των αγορών τους.

Ήταν μέρες που καταναλώναμε χωρίς «μέτρο», τρώγαμε με «χρυσά κουτάλια» και κάθε επιθυμία μας μπορούσε να πραγματοποιηθεί με την ελάσσονα δυνατή προσπάθεια. Για να μην αδικώ κανένα ασφαλώς και αναφέρομαι στη μεσαία τάξη, γιατί σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων και τότε υπήρχαν δυσκολίες.

Ήταν μέρες που κανείς δεν αναρωτιόταν, καλά ρε φίλε που μπορεί να οδηγήσει αυτή η κραιπάλη, τι παράγουμε για να ξοδεύουμε τόσα; Πως είναι δυνατόν η αγορά της Αθήνας να ήταν το ίδιο ακριβή με της Νέας Υόρκης και να έχει τα ίδια πανάκριβα είδη πολυτελείας;

Μήπως τολμούσε να πει κάποιος, τα δανεικά θα στερέψουν κάποτε και μετά τι κάνουμε; Θα λάμβανε την πληρωμένη απάντηση. «Μπάα!!!υπάρχει πολύ πράγμα δικέ μου. Σήμερα μόνο τα κορόιδα δουλεύουν και όταν λέμε δουλεύουν μην νομίζεις τίποτα παραγωγές και τέτοια, που σε βάζουν από κάτω και σε γερνούν μια ώρα αρχύτερα, αλλά να μωρέ, κανένα μπαράκι, καμιά αρπαχτεί με μεσιτείες ακινήτων, καθώς γνωρίζουμε και την αγγλική, άντε και κανένα δωμάτιο για να νοικιάζουμε, μέχρι να μπορέσει το «μέσο του γέρου» να μας τακτοποιήσει στο δημόσιο. Και μετά δικέ μου θα κάθοομαι από το πρωί μέχρι το βράδυ, θα τσεπώνω τον παχουλό μισθό και θα κάνω και κάτι απέξω για χαρτζιλίκι. Άσε που θα βγω στη σύνταξη το αργότερο στα 55 μου χρόνια και πολλά λέω». Αυτό ήταν το «Ελληνικό Όνειρο».

Aυτό ήταν το lifestyle της νέας μεσαίας τάξης της χώρας. Που έχει εισοδήματα από προσόδους, επιδοτήσεις, ακίνητα και δουλείες του «κοπανιστού αέρα». Χωρίς αντίκρισμα σε παραγωγές και στη δημιουργία νέου πλούτου. Είχαμε φτάσει στο σημείο, βασικά είδη διατροφής να τα εισάγουμε και να διευρύνουμε το διπλό έλλειμμα της χώρας (το δημοσιονομικό έλλειμμα και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών) και ειδικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου.  Και όμως δεν είναι πολύ μακριά ο χρόνος που στις αγροτικές κοινότητες της Κρήτης όπου ζούσε μέχρι και την δεκαετία του 70 η πλειοψηφία του πληθυσμού (πριν την αστυφιλία) ήταν αυτάρκεις. Από τα 435 $ που ήταν το κατά κεφαλή εισόδημα στη Κρήτη το 1947 τα 204 $ ήταν από οικιακή παραγωγή,προϊόντα αυτό-παραγωγής και τα υπόλοιπα 249 $ σε μετρητά. Ήταν ακόμα η περίοδος που για να γεννήσει η γη έπρεπε να την δουλέψεις σκληρά. Όταν δεν υπήρχαν επιδοτήσεις και «απανωγραψήματα». Όταν ο Κρητικός αγρότης ήταν όχι μονο αυτάρκης και λεβεντόκορμος, αλλά και περήφανος, δεμένος με τον τόπο, τη γη και την φύση του.

Από την στιγμή που ανακαλύψαμε ότι ήρθε το «τέλος της ιστορίας» και άνοιξαν τα σύνορα και η χώρα κατακλύστηκε από το φτωχό εργατικό δυναμικό της Ανατολικής Ευρώπης, προεξεχόντων των Αλβανών, τότε είναι που ανακαλύψαμε και το «δικαίωμα στη τεμπελιά» μέσω επιδοτήσεων. Μόνο που όλοι υπολόγιζαν χωρίς τον ξενοδόχο. Και ο ξενοδόχος ήταν ο νέος χαοτικός Καπιταλισμός της απορρύθμισης των αγορών και της παγκοσμιοποίησης ο οποίος τροφοδοτεί με τον τζόγο, τον κοπανιστό αέρα και τις φούσκες τις χρηματοπιστωτικές αγορές ιδιαίτερα στις παλαιές μητροπόλεις του. Η πρακτική αυτή  του εξασφαλίζει ιλιγγιώδη κέρδη σε κλάσματα του δευτερολέπτου  σε σχέση με το καπιταλισμό του φορντικού μοντέλου που έδυσε μετά την χρυσή τριακονταετία, της πλήρους απασχόλησης, του κράτους πρόνοιας (welfare) και της Ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Παράλληλα τεράστια τμήματα της παραγωγής μεταφέρθηκαν σταδιακά στις νέες αναδυόμενες αγορές της Κίνας της Ινδίας, της Ινδονησίας της Βραζιλίας, κλπ., διευρύνοντας την αποβιομηχάνιση της γηραιάς ηπείρου της Ευρώπης και ιδιαίτερα του Νότου, που εκτός τον ανταγωνισμό των αναδυόμενων αγορών δεχόταν και την πίεση της μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων προς τις πρώην χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» οι οποίες είχαν μετατραπεί σε ζώνες υποδοχής βιομηχανιών λόγω του πολύ φτηνού εργατικού δυναμικού. Η Ευρώπη από το 40% της παγκόσμιας παραγωγής που είχε μέχρι την δεκαετία του 70 σήμερα παράγει μόλις το 16% της παγκόσμιας παραγωγής.

Και επειδή το σπίτι μας είναι εκεί σε μια γωνιά της Ευρώπης του Νότου, που ήταν μάλιστα ανέκαθεν προβληματικό, ήρθε και το σάρωσε η μεγάλη κρίση του 2008.

Στους δύο σημαντικούς ηγέτες της μεταπολίτευσης, τον Κ.  Καραμανλή  και τον Α. Παπανδρέου, αποδίδουν ότι είχαν προειδοποιήσει την χώρα. Ο μεν πρώτος με το περίφημο «σας έβαλα στην ΕΟΚ, αλλά τώρα θα πρέπει να μάθετε να κολυμπάτε στα βαθιά»,  ο δε δεύτερος με το «ή θα μειώσουμε το χρέος της χώρας ή θα μας αφανίσει σαν έθνος». Όμως το σύστημα εξουσίας ήταν τόσο προσηλωμένο στην εδραίωση της εξουσίας του και στην αποφυγή του  «πολιτικού κόστους» με αποτέλεσμα να μεταφέρει τις λύσεις των προβλημάτων της χώρας στο διηνεκές. Προβλήματα  που έπρεπε να έχει λύσει πριν χρόνια. Έτσι όχι μόνο δεν μάθαμε να κολυμπάμε, αλλά αφήσαμε την χώρα να φτάσει μέχρι την χρεοκοπία  και την σκληρή επιτήρηση των δανειστών μας. Κορυφαία στιγμή σε αυτή την πορεία προς τον όλεθρο και την χρεοκοπία υπήρξε η πενταετία 2005 – 2009 «περίοδο του δημοσιονομικού εκτροχιασμού» της διακυβέρνησης του Κ. Καραμανλή του νεότερου. Τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές στο δημόσιο τομέα έπρεπε να τις είχαμε ξεκινήσει και ολοκληρώσει από μόνοι μας, όπως και την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, της παιδείας και της υγείας. Δεν έπρεπε να επιτρέψουμε να μετατραπεί η πατρίδα μας σε χώρα παρία και επαίτη και να κυκλοφορεί ανά τον κόσμο η ρήση «κινδυνεύουμε να έχουμε το τέλος της Ελλάδας!» όπως γράφει σε ένα τελευταίο του άρθρο «Μύθος και πραγματικότητα για το τέλος του δολαρίου» ο Πολ Κρούγκμαν.

Β’ ΜΕΡΟΣ : αντί της Εθνικής Συνεννόησης τα νέα μπαϊράκια

Το  πρώτο ταρακούνημα το υποδεχτήκαμε σαν να «μην τρέχει τίποτα», αντίθετα πολλοί ήταν εκείνοι που φώναζαν ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα», άλλοι ότι κάποιοι μας επιβουλεύονται για να μας «πάρουν τα σπίτια και την γη κοψωχρονιάς», άλλοι πάλι σήκωναν την σημαία της ανυπακοής και της αντίστασης αποφασισμένοι να πέσουν μαχόμενοι μέχρι τέλους για την διατήρηση των «κεκτημένων». Και ο καθένας τραβούσε το μπαϊράκι του στη ραχούλα. Πολλοι λίγοι ήταν εκείνοι που είπαν «Ας κάτσουμε όλοι μαζί να αποφασίσουμε μέσα από μια συνεννόηση εθνικής ευθύνης, ένα εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της έκτακτής κατάστασης με  δίκαιη κατανομή των βαρών και στη συνέχεια να διαμορφώσουμε ένα εθνικό σχεδίο ανασυγκρότησης της χώρας, σε εντελώς νέες βάσεις». Για να γίνουμε επιτέλους μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα, ισχυρή και αυτάρκης. Ασφαλώς και μέσα από αυτές τις διαδικασίες εθνικής συνεννόησης θα πρέπει να διερευνηθούν  οι ευθύνες και να αποδοθούν. Αυτό θα μπορούσε να γίνει από μια επιτροπή, από ανεξάρτητες μη πολιτικές προσωπικότητες, ειδικούς επιστήμονες, η οποία θα αναλάμβανε την διερεύνηση  των αιτιών και την απόδοση των ευθυνών και τα συμπεράσματα της θα αποτελούσαν αντικείμενο ενός ευρύτερου δημοκρατικού διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών και τους πολιτειακούς θεσμούς.

Αντίθετα η κοινωνία αφέθηκε στο έλεος μεγάλου μέρους αδηφάγων ΜΜΕ και πολιτικάντηδων που βρήκαν την «ευκαιρία» να επενδύσουν στα «παράγωγα» της κρίσης – ύφεσης όπως είναι  ο φόβος, η ανέχεια, η ανεργία ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, η πτώση της παραγωγής και της οικονομικής δραστηριότητας, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Όλα αυτά περιπλέκονται με το γεγονός ότι η κρίση κτύπησε μια ημιτελή Νομισματική Ένωση, μια Ένωση με ενιαίο νόμισμα, αλλά χωρίς ενιαίο κράτος και πολιτικές. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί να διακρίνεις ποιες μπορεί να είναι οι ευθύνες των εθνικών και ποιες των υπερεθνικών αρχών, όπως επίσης η μεταφορά των ευθυνών από την κυβέρνηση στην Τρόικα για τις επώδυνες πολιτικές των μνημονίων και τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν, συσκοτίζοντας και μπερδεύοντας, ακόμα περισσότερο την κοινωνία των πολιτών.   Η διασπορά ψευδών ειδήσεων και πληροφοριών, που σε ορισμένες στιγμές καταντούσαν τελείως φαιδρές, η δαιμονοποίηση κρατών και εθνών, σαν «τεμπέληδες» και «ναζιστές», η διασπορά θεωριών συνομοσιολογίας περί περιούσιου λαού και στοχοποίησης του να τον αφανίσουν, περι ψεκασμών για να αποδυναμώσουν και να ακυρώσουν το αγωνιστικό μας φρόνημα, είναι πολλά από αυτά που ζήσαμε και γνωρίσαμε όλη αυτή την περίοδο. Ζήσαμε  επίσης, την δημιουργία ξανά του εσωτερικού εχθρού, κάτι που ιστορικά πιστεύαμε ότι είχε ολοκληρώσει το κύκλο του, με χαρακτηρισμούς όπως,  «προδότες», «δοσίλογοι», «κρεμάλες», «μερκελιστές» κλπ τα οποία παραπέμπουν στις πιο τραγικές στιγμές της νεώτερης ιστορία μας (Μικρασιατική Καταστροφή, Εμφύλιος Πόλεμος, Δικτατορίας των Συνταγματαρχών).

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν  να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας, και να ξεχύθεί από μέσα: θυμός, αγανάκτηση, αυταρχισμός, αντιδημοκρατικές συμπεριφορές, βία, παραβατικότητα, ανορθολογισμός, λαϊκισμός. Αυτό το μίνι τσουνάμι μετά τις διπλές εκλογές του 2012 μας έφερε μια εγκληματική οργάνωση «φουσκωτών» την Χρυσή Αυγή η οποία  ιδεολογικά  είναι  ένα κλασσικό ρατσιστικό και ναζιστικό μόρφωμα καθώς και το κόμμα του ανορθολογισμού τους ΑΝΕΛ. Την ίδια στιγμή ένα μικρό κόμμα, αντισυστημικό, της ριζοσπαστικής αριστεράς που ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ γίνεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αποσπώντας σημαντικές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ. Το δικομματικό σκηνικό αλλάζει και τα δύο πρώην μεγάλα  κόμματα  ΝΔ και ΠΑΣΟΚ χάνουν πάνω από τους μισούς ψήφους τους.

Αυτή ήταν η πρώτη και σημαντική αλλαγή που προέκυψε από την κρίση και χαρακτηρίζεται με την κατάρρευση του πολιτικού συστήματος της χώρας, που για πάνω από 40 χρόνια αποτελούσε μια σταθερά για την κοινωνία και την πολιτική της, σε όλη την διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου. Περίοδος, που χαρακτηρίζεται σαν η πιο δημοκρατική και δυναμική στην ανάπτυξη της χώρας.

Γ’ ΜΕΡΟΣ : διαδικασίες σε εξέλιξη στο πολιτικό σύστημα

Ο πρώτος κύκλος της πορείας μας εντός της κρίσης – ύφεσης, ολοκληρώνεται και φαίνεται κατι να αρχίζει να αλλάζει στο ορίζοντα. Τα μνημόνια φτάνουν προς το τέλος τους και όλοι προετοιμάζονται για την επόμενη μέρα. Το κάνει ήδη ο «πολύ-ταξιδεμένος» τελευταία ο Α. Τσίπρας. Σε πολύ σύντομο διάστημα από το 2012 και μετά ανακάλυψε τις «ΑΜΕΡΙΚΕΣ». Μια με το ταξίδι στις μεγάλες χώρες της Λατινικής Αμερικής στις  κυβερνήσεις των οποίων ήταν αριστερά κόμματα την Αργεντινή  και την  Βραζιλία, παρακάμπτοντας την Βενεζουέλα του Ουγκο Τσάβες (εκείνη την περίοδο ήταν πολύ σοβαρά άρρωστος), παρ’ όλο ότι ο «επαναστάτης Ουγκο» και η επανάσταση των «Τσαβίστας» αποτελεί σημείο αναφοράς για την «επαναστατική» διαμόρφωση του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ. Στην πολιτική και φιλοσοφική διαμόρφωση του Α.Τσίπρα έχει συμβάλλει αποφασιστικά και ο νέο-σταλινικός Σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ. Αυτό όμως που αποτελεί σημείο καμπής στην πολιτική του διαμόρφωση είναι οι σχέσεις που αναπτύσσει το κόμμα του πλέον με τις ΗΠΑ και μάλιστα μέσω κορυφαίων Ιδρυμάτων των Δημοκρατικών και των liberals Οικονομολόγων, όπως είναι όλοι αυτοί που υιοθετούν τις θεωρίες του Κέινς. Σε αυτή του την προσπάθεια, να βγει από την απομόνωση της Ευρώπης, μια και οι απόψεις του κόμματος του απηχούν μόλις το 2% της κοινής γνώμης στην Ευρώπη, το επιτελείο του σχεδιάζει μια επικοινωνιακή στρατηγική με στόχο να «αλώσει την Ευρώπη μέσω Αμερικής». Έτσι πλέον στις δημόσιες εμφανίσεις στο «εξωτερικό», δηλώνει οπαδός των οικονομικών πολιτών για το ξεπέρασμα της κρίσης των δημοκρατικών και του Ομπάμα.

Δίπλα του τώρα και ως υποψήφιος για το χρίσμα του Ευρωπαίου Επίτροπου  από πλευράς του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, έχει «σημαντικούς Οικονομολόγους» όπως τον Γ. Βαρουφάκη και τον Τζεϊμς  Γκαλμπρέιθ που από ότι φαίνεται είχαν μεγάλη συμβολή στην διαμόρφωση των θέσεων του για την λειτουργία της ΕΚΤ  και την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους στη Ε.Ε.. Μόνο που θα πρέπει να θυμίσουμε σε κάποιους  ότι οι παραπάνω οικονομολόγοι σε προγενέστερη περίοδο ήταν και σύμβουλοι και του Γ.Α.Παπανδρέου, όπως επίσης ότι η Ευρώπη δεν είναι ΗΠΑ, θυμίζοντας μια φράση του μεγάλου Γάλλου κοινωνολόγου Τοκβίλ τον 19^ο αιώνα «ότι οι Ευρωπαίοι δεν  μπορεί να καταλάβουν την Αμερική». Άλλο  τόσο «οι Αμερικανοί σήμερα δεν μπορεί να καταλάβουν την Ευρώπη και ιδιαίτερα τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της Ε.Ε.».  Αυτό ασφαλώς και δεν αποκλείει την μεταφορά εμπειριών από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ιδιαίτερα σε θέματα λειτουργίας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) και του Ομοσπονδιακού Προϋπολογισμού των ΗΠΑ.

Το νέο look του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εξυπηρετεί καθαρά επικοινωνιακές ανάγκες με στόχο να εμφανίζεται σαν «πραγματιστής» στο εξωτερικό αλλά να παραμένει «λαϊκιστής» στο εσωτερικό.

Αυτό εκτός από το ότι εκφράζει επικοινωνιακές ανάγκες, είναι και ο τρόπος διαμόρφωσης της νεότερης γενιάς των πολιτικών, που σε σύγκριση με τους παλαιότερους δεν είναι «αυτόφωτοι», δηλαδή προσωπικότητες με διεθνές κύρος και διακρίσεις στο εξωτερικό. Τέτοιοι ήταν ασφαλώς ο Α. Παπανδρέου, κορυφαίος Οικονομολόγος και πολιτικός διεθνούς κύρους, ο Κ. Καραμανλής πολιτικός, Ευρωπαϊκού κύρους και ο  Κ. Σημίτης πολιτικός με κύρος στη Ε.Ε. (συμμετέχει στη Ευρωπαϊκή Ομάδα  σοφών, Σπινέλλι),  Ο Α. Τσίπρας, μέχρι στιγμής εκτός τις καλές επιδόσεις του στο λαϊκισμό δεν έχει δείξει ότι μπορεί να είναι ηγέτης μακρού χρόνου, και είναι περισσότερο κατασκεύασμα της συγκυρίας και της κρίσης.

Όσον αφορά στα υπόλοιπα κόμματα του λεγόμενου «δημοκρατικού τόξου»: η ΝΔ θα ήταν χρήσιμο για την χώρα και τον τόπο να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο συντηρητικό Ευρωπαϊκό κόμμα. Η κεντροδεξιά σε κάθε σύγχρονη χώρα αποτελεί στα πλαίσια της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος την εναλλακτική λύση  εναλλαγής των κομμάτων στη πολιτική εξουσία. Σ’ αυτή τη βάση το πολιτικό σύστημα μας δεν μπορεί να μένει αδιάφορο για την ποιότητα του κεντροδεξιού χώρου, αναπαράγοντας παράλληλα παρωχημένα «αντιδεξιά σύνδρομα» μιας άλλης εποχής, πράγμα που προσπαθεί σήμερα να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στα πλαίσια εδραίωσης του μικρού δικομματισμού ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ. Αντίστοιχα, λάθος είναι και η «θεωρία των άκρων»  που εκπορεύεται από τμήματα της ΝΔ, τοποθετώντας το ΣΥΡΙΖΑ στα άκρα του πολιτικού φάσματος.

Το ΚΚΕ δυστυχώς αρνείται συστηματικά να ξεκολλήσει από τον 19^ο και τις αρχές του 20^ου αιώνα και αναπαράγει με θρησκευτική ευλάβεια τις ιδεοληψίες τις μετα-επαναστατικής Σ.Ε. της περιόδου του Στάλιν. Είναι προσκολλημένο στη ανάλυση του Ιμπεριαλισμού και του Κρατικο-μονοπωλιακού καπιταλισμού και πρεσβεύει το μοναχικό δρόμο για την χώρα έξω από συνασπισμούς και ολοκληρώσεις. Γεωπολιτικά   και γεωστρατηγικά πρεσβεύει το «Βαλκανικό δρόμο» για την χώρα.   

Όσον αφορά το ΠΑΣΟΚ το ερώτημα είναι: θα έχει την κατάληξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ιταλίας, ενός ιστορικού κόμματος που διαλύθηκε κάτω από το βάρος των σκανδάλων και των «μιζών του Μιλάνου»; Βέβαια το ΠΑΣΟΚ εκτός από τα σκάνδαλα ανέλαβε σε πρώτη φάση εξ ολοκλήρου τις ευθύνες από την διαχείριση της κρίσης. Σαν αποτέλεσμα φορτώθηκε όλες τις «αμαρτίες» εκτός από τα δικά του σοβαρά λάθη, παραλήψεις και παλινωδίες που χαρακτήρισαν την κυβερνητική θητεία του. Ότι στο κάδρο σαν βασικός υπαίτιος της κρίσης είναι ο Γ.Α. Παπανδρέου  και ο Ε. Βενιζέλος, σε μεγάλα τμήματα της κοινής γνώμης, δεν είναι τυχαίο. Το γεγονός ότι έμεινε στο απυρόβλητο  της κοινής γνώμης ο  βασικός υπαίτιος του «δημοσιονομικού εκτροχιασμού» που οδήγησε τη χώρα στη δίνει της κρίση, ο Κ. Καραμανλής ο νεώτερος (παρ’ όλο ότι ομόθυμη ήταν και η εκτίμηση του συνόλου των ΜΜΕ παγκόσμια για τις ευθύνες τις πολιτικές της κυβέρνησης του) κάποια στιγμή θα πρέπει να συζητηθεί και να απαντηθεί. Πιθανόν και η τακτική του να μείνει «άφωνος» μπροστά στην εξελισσόμενη τραγωδία της χώρας να τον έχει βοηθήσει.

Σε κάθε περίπτωση το ΠΑΣΟΚ μαζί με την ΔΗΜΑΡ αποτελούν τους δύο βασικούς θεσμικούς εταίρους της δημιουργίας της κεντροαριστεράς παρά το γεγονός ότι η ΔΗΜΑΡ δεν καταφέρνει να καταγραφεί σαν «η αριστερά της ευθύνης». Ιδιαίτερα με την αποχώρηση της από την κυβέρνηση, τις τεράστιες ευθύνες της για τις διπλές εκλογές το 2012 και την ύπαρξη κλίματος πολιτικής αστάθειας στη χώρα, την καθιστά εξ ίσου υπεύθυνη με τις δυνάμεις της παραδοσιακής αριστεράς, που αρνήθηκαν επίμονα να αναλάβουν πολιτικές ευθύνες μπροστά σε μια τέτοια εθνική κρίση. Μια εθνική κρίση που οδήγησε τα 2/3 της κοινωνίας στην περιθωριοποίηση, την μείωση του ΑΕΠ κατά 25% την ανεργία στο 27% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, και την φτωχοποίηση  μεγάλων κοινωνικών ομάδων. Μιας εθνικής κρίσης που από την αρχή της ήταν προφανές ότι η αντιμετώπιση της απαιτούσε εθνική συναίνεση και συνεννόηση όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Κάποια στιγμή το πολιτικό σύστημα συνολικά θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και να κάνει την αυτοκριτική του, εάν πραγματικά ενδιαφέρεται   για το μέλλον αυτής της χώρας. Η εξεύρεση  αποδιοπομπαίων τράγων, ούτε το τιμά ούτε βοηθά τη χώρα να βγάλει τα σωστά συμπεράσματα, που τα έχουμε ανάγκη για τη διαμόρφωση μιας νέας εθνικής αυτογνωσίας η οποία  θα συμβάλλει στην εθνική ανασυγκρότηση της χώρας και όχι σε αντιδημοκρατικές περιπέτειες.

Με την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου, της εξόδου της χώρας από την ύφεση και την επιστροφή στη ανάπτυξη από το 2014,  ξεπρόβαλε ελπιδοφόρα το κείμενο έκκληση – πρόσκληση των 58, για την δημιουργία της μεγάλης Δημοκρατικής Παράταξης. Η κεντροαριστερά μπορεί να αποτέλεσει την εναλλακτική λύση στην μετα-μνημονιακή περίοδο της χώρας; Είναι πολύ νωρίς για να απαντήσουμε. Πάντως οι προθέσεις όσο καλές και αν είναι δεν φτάνουν.

Αυτός ο επίλογος αποτελεί τον πρόλογο ενός επόμενου κειμένου  αφιερωμένου στη «Ελιά της Κεντροαριστεράς», στις δυσκολίες και στα πιθανά προβλήματα ενός τέτοιου εγχειρήματος, στη δημιουργία της Δημοκρατικής παράταξης, και του μετώπου της κοινής λογικής, με πιθανό σενάριο,  μελλοντικά την δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα του «Δημοκρατικού Κόμματος» υπό προϋποθέσεις. Επίσης θα είναι αφιερωμένο στο Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης για την Χώρα. Αυτό που έχει πλέον σημασία τόσο για το πολιτικό σύστημα, όσο και για τους θεσμούς και την κοινωνία των πολιτών, είναι η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου μόνιμου πολιτικού και δημοκρατικού διαλόγου ώστε «η πολεμική της αντιπαράθεσης να αντικατασταθεί από την πολεμική των θέσεων». Αυτή πρέπει να αποτελέσει την νέα πολιτική κουλτούρα της χώρας για τον 21^ο αιώνα. Η πολιτική είναι για να λύνει προβλήματα και όχι για να αναπαράγει τις πελατειακές σχέσεις και τα προνόμια ομάδων συμφερόντων ή συντεχνιών.

Η πολιτική είναι για να διασφαλίζει τα συμφέροντα της χώρας και την ευημερία του συνόλου των πολιτών, χωρίς να καταφεύγει στον υπερδανεισμό που αυτό θα πρέπει να κατοχυρωθεί και συνταγματικά, σαν το βασικό δίδαγμα από την κρίση.

Η πολιτική είναι για να διεκδικεί τα δικαιώματα, αλλά και να ασκεί τις υποχρεώσεις έναντι των εταίρων, αυτές που πηγάζουν από τις συμβάσεις και τις διεθνείς υποχρεώσεις μας. Η χώρα θα πρέπει να αλλάξει ριζικά, να πάψει να θεωρείται κράτος παρία και να διεκδικήσει το ρόλο και την θέση της στο διεθνή καταμερισμό που δεν είναι άλλος από εκείνο των νέων τεχνολογιών και καινοτομιών της υψηλής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Αυτό είναι το παραγωγικό πρότυπο του 21^ου αιώνα που πρέπει να διεκδικήσουμε σαν χώρα και κοινωνία. Αυτός θα πρέπει  να γίνει ο Στρατηγικός στόχος του Σχεδίου της Εθνική μας Ανασυγκρότησης.

artemakism@ameksa.gr